ÝSLAMDA YARDIMLAÞMA
Er odur ki dünyada kala ondan bir eser,
Eseri olmayanýn yerinde yeller eser.
Allah?a kulluk etmek amacýyla yaratýlan (Zâriyat,51/56) insanoðlunun, bir imtihan sahnesi olan bu dünyada (Mülk,67/2) yapacaðý her iyilik, hayýr ve yardým onun sevap hanesine yazýlacak ve bu yaptýklarýnýn karþýlýðýný mutlaka görecektir. (Zilzâl,99/7-8)
Allah?a kulluk etmenin ve kulluk imtihanýný kazanmanýn en güzel ve kârlý yolu yaratýlanlara yardým ve iyilik etmektir. Hiçbir kimse iyilikte,hayýrda ve infakta bulunduðu için zarar görmemiþ, tam tersine bunlarýn pek çok faydalarýna þahit olmuþ ve ahirette de mutlaka karþýlýðýný fazlasýyla görecektir.Çünkü ayet-i kerimede: ?Kim bir iyilik yaparsa, ona on katý vardýr. Kim de bir kötülük yaparsa, o da sadece o kötülüðün misliyle cezalandýrýlýr ve onlara zulm edilmez.? (En?am,6/160) buyrulur.
Ayet-i kerimeler ve hadis-i þerifler incelendiðinde gelinen ortak noktanýn ve iþin özünün Allah?ýn rýzasýný kazanmak olduðu görülür. (Fecr,89/27-30) Allah?ýn rýzasýnýn ise baþta ana-babanýn sonra da diðer insanlarýn rýzasýna baðlý olduðu açýkça anlaþýlmaktadýr. Nitekim hadis-i þeriflerde:
?Allah?ýn rýzasý, anne ve babanýn rýzasýndadýr. Allah?ýn öfkesi de anne babanýn öfkesindedir.? (Tirmizî, Birr,3 ?Baþkalarý için sýhhat ve selamet iste ki sen de ondan nasibdâr olasýn.? (Isbahânî, Tergîb Terhîb),
?Farz ibadetlerden sonra, Allah katýnda amellerin en güzeli, Müslümanýn kalbine sevinç koymaktýr.? (Abdullah b. Abbas?tan Taberânî),
?Ýnsanlara teþekkür etmeyen, Allah?a þükredemez.? (Tirmizî, Birr, 35),
?Allah?a ve ahiret gününe iman eden komþusuna eziyet etmesin; Allah?a ve ahiret gününe iman eden misafirine ikram etsin; Allah?a ve ahiret gününe iman eden ya hayýr söylesin yahut sussun.? (Buharî, Edeb, 31),
"Ýnsanlarýn en hayýrlýsý, insanlara en çok faydasý dokunandýr." (Taberânî, Mu'cemu'l-Evsat, C.6.sh. 368, Hds. 5783 Beyhakî, Þuabu'l-Ýman, C.6, sh.117, B.35, Hds. 7658)
Daha pek çok Nebevî ifadede Allah?ýn hoþnutluk ve rýzasýna diðer insanlar yoluyla ulaþýlabileceðine iþaret edilmektedir.
Ayetler de insanlarý sürekli hayra ve salih amele, iyi iþler yapmaya teþvik eder.
?Sevdiðiniz þeylerden Allah yolunda sarf etmedikçe iyilik derecesine ulaþamazsýnýz. Her ne sarf ederseniz, þüphesiz Allah onu bilir.? (Âl-i Ýmran,3/92)
?Hayýrlý iþlerde yarýþýn.? (Bakara,2/148).
?Ey iman edenler, rüku edin, secde edin, Rabbinize ibadet edin.Hayýr iþleyin ki, kurtuluþa eriþesiniz.? (Hac,22/77),
?Sizden hayra çaðýran, iyiliði emredip kötülükten vazgeçiren bir topluluk bulunsun? (Âl-i Ýmrân,3/104)
Baþta Peygamber Efendimiz olmak üzere, Ýslam dininin özünü kavramýþ bulunan sahabe-i kiram ve onlarý takip eden salihler, âlimler ve ecdadýmýz hep hayýr iþlerinde yarýþmýþtýr. Yaratýlaný yaratandan dolayý hoþ görüp bütün mahlukata sevgi ve merhametle yaklaþarak daima iyilik peþinde koþmuþlardýr. Bu hayýrlarýn devamlý hale gelmesi ve sevabýndan hem hayatta hem de öldükten sonra faydalanabilmek gayesiyle sadaka-icariye müesseselerini kurmuþlar, iþletmiþlerdir.
Resulullah devriyle ilgili çok sayýda rivayet gösteriyor ki:"Sevdiklerinizden infak etmedikçe hayra, sevaba eremezsiniz" (Âl-i imrân,3/92) ayeti indiði zaman, Ashab Hz. Peygamber (a.s.)'a müracaat ederek en çok sevdikleri þeyleri Allah rýzasý için baðýþladýklarýný bildirmiþlerdir
Dinimizde umumun menfaati için yapýlan her hizmet, ayakta durduðu müddetçe, sahibinin amel defterine sevap yazdýrýr. Peygamber Efendimiz (s.a.v.)?in ifadelerinde en güzel þekliyle belirtildiði üzere:
?Bir Müslüman?ýn diktiði aðaçtan veya ektiði ekinden insan,hayvan ve kuþlarýn yedikleri þeyler o Müslüman için birer sadakadýr.? (Buhari, Edeb, 27),
?Ýnsanoðlu öldüðünde amel defteri kapanýr. Ancak üç þey müstesnadýr ki; birincisi, sadaka-i cariye olan vakýftýr. Ýkincisi, topluma faydasý olan ilim, üçüncüsü de þahsýn vefatýndan sonra kendisine hayýr dua eden salih evlattýr.? (Müslim, Vasiyet,14; Ebû Dâvud,Vesâyâ,14)
Aðaçlar gölge ve meyve verdikçe, câmiler içinde namaz kýlýndýkça, okullar içinde, çocuklar okudukça, kütüphaneler bünyesindeki kitaplar okundukça, çeþmeler su ile canlýlarýn istifadesine sunuldukça, bunlarý yaptýrýp vakfedenlerin sevaplarý da amel defterlerine yazýlmaya devam edecektir.
Ýslam, yardýmlaþmayý ve ihtiyacý olanlara destek olmayý dinin temellerinden saymýþtýr.
Aþaðýda hadis-i þeriflerden verilen örnekler bunun delilidir:
Ýbn Ömer'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki:"Müslüman Müslüman?ýn kardeþidir. Ona zulmetmez ve onu zalime teslim etmez. Kim kardeþinin yardýmýnda bulunursa Allah da (c.c) ona yardým eder. Kimbir Müslüman?ýn sýkýntýsýný giderirse Allah da (c.c) onun kýyamet günündeki sýkýntýlarýndan birini giderir. Kim bir Müslüman?ýn ayýbýný örterse Allah da(c.c) kýyamet gününde onun ayýplarýný örter." (Buhârî, Mezâlim, 3; Müslim, Birr, 59; Ebû Davud, Edeb, 38;Tirmizî, Hudûd/3; Ahmed, Müsned, 2/91.)
Ebû Hüreyre'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu: "Kim bir Müslüman?ýn sýkýntýsýný giderirse Allah (c.c) ona nurdan iki þule verir ki onlarla aydýnlanacak olanlarýn sayýsýný ancak izzet sahibi Allah (c.c)bilir." (Taberânî, el-Kebîr, nr. 11079;el-Evsat, nr. 4501; Heysemî, ez-Zevâid, 8/192-193.)
Enes'ten (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Bir gen çbir yaþlýya yaþlýlýðýndan dolayý hürmet ederse muhakkak Allah da (c.c)yaþlýlýðýnda ona hürmet edecek birini hazýrlar"(Tirmizî, Birr, 75.)
Enes'ten (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Kim darda kalýp þaþkýnlýða düþen birine yardýmcý olursa Allah (c.c) ona yetmiþ üç hasene yazar. Bunlardan biri ile Allah (c.c) o kiþinin dünyasýný düzeltir. Geriye kalan yetmiþ ikisi ise kendisi için kýyamet günü derecelerinden birer derece olarak saklanýr." (Ebû Ya'lâ, Müsned, nr 4266;Bezzâr, Müsned, nr. 1950; Hatîb, Târih, 6/41.) Bir baþka rivayette, "Allah (c.c) ona yetmiþ üç maðfiret yazar" buyrulmuþtur.(Buhârî, Târihu'l-Kebîr,2/1/350; Beyhakî, Þuabü'l-Ýmân, nr. 7675.)
Ebû Hüreyre'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Dul ve miskinin ihtiyacýný gidermek için koþuþturan Allah yolunda cihad eden gibidir." Hadisi nakleden der ki: "Zannederim þunu da ekledi: "O kimse geceleri ibadetle gündüzleri oruçla geçiren gibidir." (Buhârî, Edeb, 25; Müslim, Zühd, 41; ibn Mâce, Ticâ-rât, 1.)
Ebû Hüreyre'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Kim bir müminin dünyalýk sýkýntýlarýndan birini giderirse Allah da onun kýyamet günü sýkýntýlarýndan birini giderir. Kim zor durumda olana kolaylýk saðlarsa Allah da ona dünyasýnda ve âhiretinde kolaylýk saðlar. Kim Müslüman?ýn ayýbýný örterse Allah da onun dünyada ve âhirette ayýplarýný örter. Kul, kardeþinin yardýmýnda olduðu müddetçe Allah da onun yardýmýndadýr." (Müslim, Zikir, 38; Ebû Davud, Edeb, 68; Ýbn Mâce, Mukaddime, 6;Hâkim, Müstedrek, 4/383.)
Enes'ten (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Kim gözü görmeyen bir kimseyi kýrk adým götürürse cennet ona vacip olur." (Beyhakî, Þuabü'l-imân, nr. 7625, 7628; Taberânî,el-Kebîr, nr. 13322; Ebû Nuaym, Hilyetü'l-Evliyâ, 3/184.)
Ýbn Ömer'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Kim gözü görmeyen bir âmâya kýrk adým öncülük ederse Allah (c.c) onun geçmiþ günahlarýný baðýþlar." (Hatîb, Târih, 9/214.)
Ebû Saîd-i Hudrî'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki:"Kim bir kardeþinin ayýbýný görür ve onu örterse Allah da (c.c) onu cennetine kor." Bir diðer rivayette, "Diri diri gömülen kýz çocuðunu diriltmiþ gibidir." (Taberânî, el-Evsat, nr. 1503;Heysemî, ez-Zevâid, 6/246.)
Ýbn Abbas'tan (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Kim bir kardeþinin ihtiyacý için onunla yürür ve ona yardýmcý olursa Allah (c.c) onunla ateþ arasýnda yedi hendek koyar. Her bir hendeðin diðer hendekle arasý yerle gök arasýndaki uzaklýk kadardýr." (Ebû Nuaym, Hilyetü'l-Evliyâ, 8/218; ibn Ebü'd-Dünyâ,Istýnâu'l-Ma'ruf, nr. 90.)
Ebû Saîd'den (r.a): Resûlullah (s.a.v) buyurdu ki: "Hangi Müslüman çýplak bir Müslüman?ý giydirirse Allah da ona Cennet elbiselerinden giydirir.Hangi Müslüman aç bir Müslüman?ý doyurursa Allah da (c.c) ona Cennet meyvelerinden yedirir. Hangi Müslüman susuz birini içirirse Allah da (c.c) ona misk kokulu Cennet içeceklerinden içirir." (Ebû Davud, Zekât, 41; Tirmizî, Sýfatü'l-Kýyâme, 18.)
Resûlullah (s.a.s.) þöyle buyurur: ?Ey Âdemoðlu! Fazlý, lütfu (O?nun yolunda) infak edip vermen senin için hayýrlýdýr. Bu lütfu senin infak etmemenise senin için þerlidir. Sakýn kendinde tutup (cimrilik edip de) vermezlik etme. Verdiðinde ilk önce aile efradýnla baþla. Veren el, alan elden daha hayýrlýdýr.? (Müslim,1036; Fethü?l-kebir, c.3,s.440)
Enes (r.a) anlatýyor: Resulullah (a.s.) buyurdular ki:"Sizden her kimin, dinini ve þerefini (iffet ve namusunu) malý ilekorumaya gücü yeterse, korusun." (Hakim, Müstedrek, 2/50; Münavi, Feyzul- Kadir 6/54, 8405)
Bir babanýn emriyle, beþ kardeþten biri lambanýn þisesini,diðeri camýný, üçüncüsü gaz yaðýný, dördüncüsü fitilini alsa, beþincisi dekibrit getirip yaksa. Bu lamba kimindir? Lambadan istifade edenler, lambanýn sahibine dua etseler, dua ve teþekküre hepsi de hak sahibi deðil midir?
Evet Allah yolunda yapýlan hayýr iþleri, vakýflar, müesseseler de böyledir. Biri düþünür, teþebbüsü baþlatýr. Diðer pek çoklarý yardýmla müesseseyi kurarlar.Derken bir hizmet çarký iþlemeye baþlar. Bir tuðla, bir civata ile de bunakatkýda bulunan, niyetiyle o hayýr fabrikasýnýn manevî gelirine ortak olur.
Bir hayýr duada yer almak, küçücük de olsa bir tebessüme vesile olmak?
Unutmayalým, ?Kim zerre aðýrlýðýnca bir hayýr iþlerse onun mükafatýný, kim de zerre aðýrlýðýnca bir kötülük iþlerse onun cezasýný görecektir.? (Zilzal,99/7-8)